หุ่นยนต์เข้ามามีบทบาทสำคัญในภาคการผลิตมากขึ้นอย่างต่อเนื่องในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ด้วยความก้าวหน้าของเทคโนโลยี ทำให้หุ่นยนต์มีความสามารถทำงานที่ซับซ้อนมากขึ้น แม่นยำมากขึ้น และปลอดภัยมากขึ้น ส่งผลให้หุ่นยนต์เข้ามาทดแทนแรงงานมนุษย์ในโรงงานอุตสาหกรรมจำนวนไม่น้อย
ผลกระทบของหุ่นยนต์ต่องานในภาคการผลิต
สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ด้าน ดังนี้
ด้านลบ
- สูญเสียตำแหน่งงาน จากการที่หุ่นยนต์เข้ามาทดแทนแรงงานมนุษย์ในโรงงานอุตสาหกรรม ส่งผลให้แรงงานมนุษย์ในภาคการผลิตต้องสูญเสียตำแหน่งงานไปจำนวนมาก โดยงานที่มีความเสี่ยงสูงที่จะสูญเสียตำแหน่งงาน ได้แก่ งานที่ต้องอาศัยแรงงานจำนวนมาก งานที่ต้องทำงานซ้ำๆ งานที่ต้องทำงานในสภาพแวดล้อมที่อันตราย หรืองานที่ต้องอาศัยความแม่นยำสูง
- ความเหลื่อมล้ำทางรายได้ จากการที่หุ่นยนต์เข้ามาทำงานแทนแรงงานมนุษย์ในภาคการผลิต ทำให้แรงงานมนุษย์ในภาคการผลิตมีรายได้ลดลง เนื่องจากแรงงานมนุษย์มีต้นทุนสูงกว่าหุ่นยนต์ นอกจากนี้ แรงงานมนุษย์ที่สูญเสียตำแหน่งงานไปอาจต้องหางานใหม่ในภาคอุตสาหกรรมอื่นๆ ซึ่งอาจได้รับค่าจ้างต่ำกว่าเดิม
ด้านบวก
- เพิ่มประสิทธิภาพการผลิต การใช้หุ่นยนต์ในภาคการผลิตช่วยให้โรงงานอุตสาหกรรมสามารถเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตได้ เนื่องจากหุ่นยนต์ทำงานได้รวดเร็ว แม่นยำ และปลอดภัยกว่าแรงงานมนุษย์ นอกจากนี้ หุ่นยนต์ยังสามารถทำงานได้ตลอด 24 ชั่วโมง 7 วันต่อสัปดาห์ ซึ่งช่วยลดต้นทุนการผลิตได้
- สร้างงานใหม่ การใช้หุ่นยนต์ในภาคการผลิตอาจสร้างงานใหม่ในสาขาอื่นๆ เช่น สาขาวิศวกรรม สาขาเทคโนโลยีสารสนเทศ และสาขาการจัดการ เป็นต้น นอกจากนี้ การใช้หุ่นยนต์อาจสร้างงานใหม่ในภาคบริการ เช่น งานบริการหลังการขาย งานบริการลูกค้า และงานจัดจำหน่าย เป็นต้น
แนวทางรับมือกับผลกระทบของหุ่นยนต์
ภาครัฐและภาคเอกชนควรร่วมมือกันเพื่อรับมือกับผลกระทบของหุ่นยนต์ต่องานในภาคการผลิต โดยแนวทางที่อาจทำได้ ได้แก่
- พัฒนาทักษะแรงงาน แรงงานในภาคการผลิตควรได้รับการพัฒนาทักษะใหม่ๆ เพื่อรองรับการทำงานร่วมกับหุ่นยนต์ เช่น ทักษะด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ ทักษะด้านการจัดการ และทักษะด้านการสื่อสาร
- ส่งเสริมการพัฒนาธุรกิจใหม่ ภาครัฐควรส่งเสริมการพัฒนาธุรกิจใหม่ในสาขาที่เกี่ยวข้องกับหุ่นยนต์ เช่น สาขาการผลิตหุ่นยนต์ สาขาซ่อมบำรุงหุ่นยนต์ และสาขาให้บริการหุ่นยนต์
- พัฒนาระบบสวัสดิการแรงงาน ภาครัฐควรพัฒนาระบบสวัสดิการแรงงานเพื่อช่วยเหลือแรงงานที่สูญเสียตำแหน่งงานจากการใช้หุ่นยนต์ เช่น โครงการฝึกอบรมอาชีพใหม่ โครงการเงินชดเชยว่างงาน และโครงการจัดหางานใหม่ เป็นต้น
จากผลกระทบของหุ่นยนต์ต่องานในภาคการผลิต จะเห็นได้ว่าหุ่นยนต์เข้ามามีบทบาทสำคัญในภาคการผลิตมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง ซึ่งอาจส่งผลเสียต่อแรงงานมนุษย์ในภาคการผลิต อย่างไรก็ตาม ภาครัฐและภาคเอกชนควรร่วมมือกันเพื่อรับมือกับผลกระทบดังกล่าว โดยการพัฒนาทักษะแรงงาน ส่งเสริมการพัฒนาธุรกิจใหม่ และพัฒนาระบบสวัสดิการแรงงาน
